Buty robocze można podzielić na wiele kategorii czy rodzajów. Niemniej najważniejszym kryterium jest bezpieczeństwo, które mają zapewnić pracownikowi podczas pracy. Obuwie robocze zobowiązany jest zapewnić pracodawca. Tę kwestię reguluje kodeks pracy. Firma może jednak wskazać, na jakich stanowiskach pracownik może używać własnych butów roboczych. Jak wybrać dobre obuwie do pracy? Oto najważniejsze kryteria.
Obuwie robocze a obuwie ochronne
Wybierając buty do pracy można spotkać się z 3 rodzajami:
• obuwie robocze (O)
• obuwie ochronne (P)
• obuwie bezpieczne (S).
Istnieją między nimi dość istotne różnice. Buty robocze, zwane też butami zawodowymi mają na celu wyłącznie zabezpieczenie prywatnego obuwia pracownika przed zniszczeniami, zabrudzeniami, które mogą powstać z uwagi na charakter pracy. Stosowane na ogół w miejscach pracy, w których nie istnieje ryzyko zmiażdżenia stopy.
Buty ochronne natomiast mają na celu zabezpieczenie pracownika przed zranieniem, uszkodzeniem stopy. Specyfika wykonywanych w firmie zadań może narażać na przebicia podeszwy, przygniecenie stopy ciężkim przedmiotem, najechanie na stopę przez wózek widłowy, skrajnie niskie bądź wysokie temperatury. Od takich zagrożeń ma uchronić pracownika właśnie ten rodzaj obuwia. Posiada on metalowy podnosek, który wytrzymuje siłę uderzenia ok. 100 J.
Obuwie bezpieczne stosowane jest w najbardziej wymagających miejscach pracy. To na ogół firmy, w których występuje wysoki stopień zagrożenia odniesienia urazu mechanicznego czy zmiażdżenia. Wytrzymuje uderzenia z energią 200 J.
Cechy specjalne butów roboczych
Wybierając obuwie robocze, należy zwrócić uwagę na specyfikę pracy, w jakiej będzie stosowane. W każdej branży i na różnych stanowiskach istotne będą odmienne kwestie. Spawaczowi będzie potrzebne zupełnie inne obuwie niż pracownikowi magazynu czy budowlańcowi.
Buty spawalnicze muszą być odporne na płomień oraz działanie wysokich temperatur. Co więcej, wierzch obuwia powinien być stworzony z myślą o odbiciu drobnych rozprysków stopionego metalu, które mogłyby dostać się do środka. Przed takim niepożądanym zjawiskiem powinien chronić specjalny kołnierz buta.
Z kolei jednymi z najważniejszych kryteriów wyboru męskich butów na budowę powinny być: odporność na przebicia, wytrzymałość podnoska absorbującego energię (200 J) czy odporność na substancje chemiczne. Dodatkowo warto zwrócić uwagę na wodoszczelność czy antypoślizgową podeszwę.
Pracownicy magazynów również powinni zwrócić uwagę na to, by ich buty były wytrzymałe i odporne na uderzenia przynajmniej 100 J, dlatego powinny mieć metalowy podnosek. W pracy, w której dużo się chodzi, warto również wziąć pod uwagę takie cechy jak: lekkość obuwia, właściwości amortyzujące, stabilizację kostki czy bezszwową konstrukcję, która nie powoduje obtarć i ucisku.
Materiał wykonania butów roboczych
W tym wypadku znów, w zależności od przeznaczenia butów roboczych pod konkretną specyfikę pracy, są one wykonywane z różnych materiałów. Buty, które mają pracownika chronić przed przemakaniem, ale także gwarantować dużą wytrzymałość i odporność często produkowane są ze skóry licowej. Dodatkowo, jeśli mają ochronić przed skrajnie niskimi temperaturami, mogą zawierać podszewkę z syntetycznego kożucha.
Z kolei buty całkowicie wodoodporne, zapewniające komfort, gdy woda sięga kilku cm, bądź charakteryzujące się właściwościami kwasoodpornymi czy olejoodpornymi to gumowe buty PCV. Z podobnego materiału – pianki EVA tworzy się lżejsze buty, często przeznaczone na mniej obciążające stanowiska.
Bardzo wytrzymałe i porządne materiały, z których wykonywane są buty robocze to skóra bydlęca, skóra nubuk, dwoina skórzana. W mniej wymagającym obuwiu roboczym stosuje się zamsz, materiały włókiennicze czy welur.
Podeszwa butów roboczych
Obecnie większość butów roboczych ma wykonywaną podeszwę z tworzywa EVA, poliuretanu oraz gumy. W ten sposób producenci odbierają butom nieco wagi, dbając o jak najmniejsze obciążenie stopy pracownika. Przy cięższych warunkach pracy należy zwrócić uwagę, czy but posiada metalową wkładkę, chroniącą przed przekłuciem podeszwy.
Ponadto należy spojrzeć także na kompozycję podeszwy. Szczególnie w przypadku pracy, w której pokonuje się dziennie dystans kilku kilometrów bądź chodzi po bardzo nierównym terenie np. lesie bądź kamieniołomie. Dla odpowiedniego bezpieczeństwa i komfortu pracy istotne jest zapewnienie stopie właściwej przyczepności do podłoża, by uniknąć groźnego wypadku. W takich sytuacjach sprawdzi się obuwie robocze rekomendowane, jako te, które poradzi sobie w trudnych warunkach terenowych.
Kontrola wilgotności
Podczas pracy stopy się pocą, dlatego, by uniknąć efektu tzw. odparzenia stóp, istotny jest sposób wykonania wnętrza obuwia. Zdarza się, że producenci zaznaczają, iż konkretne buty posiadają technologię climazone czy climacool. Taka informacja to komunikat, iż obuwie zawiera oddychającą wyściółkę, wkładkę z systemem kontroli wilgoci i wierzchnią powierzchnię z perforacją, czyli małymi dziurkami, otworami umożliwiającymi przepływ powietrza.
Odblaski na butach
Wykonując pracę po zmierzchu, w źle oświetlonych miejscach czy o wysokim natężeniu ruchu drogowego warto zwrócić uwagę na wybór butów roboczych z elementami odblaskowymi. Ich obecność zwiększa bezpieczeństwo pracownika, a czasami może nawet uratować życie.
